Υγεία & Πρόληψη:: Συνανθρώπινα είδη

Συνανθρώπινα Είδη

 ΚΑΤΣΑΡΙΔΕΣ – ΜΥΡΜΗΓΚΙΑ – ΜΥΓΕΣ – ΠΟΝΤΙΚΙΑ – ΨΥΛΛΟΙ

Στο οικιακό μας περιβάλλον και γενικότερα σε κάθε μικρό περιβάλλον, όπως είναι τα σχολεία, τα νοσοκομεία, οι στρατώνες, τα γηροκομεία και διάφορα ιδρύματα, δημιουργούνται προβλήματα από τα λεγόμενα συνανθρώπινα είδη που έχουν μάθει να ζουν μαζί με τον άνθρωπο και μάλιστα σε στενή σχέση και τις περισσότερες φορές να δημιουργούν προβλήματα δημόσιας ΥΓΕΙΑΣ. 

Τα συνανθρώπινα είδη είναι:

1) τα ποντίκια 

2) οι κατσαρίδες

3) οι μύγες

4) τα μυρμήγκια και

5) οι ψύλλοι 

Από υγειονομικής απόψεως οι οργανισμοί αυτοί είναι επιβλαβείς, διότι κάτω από ορισμένες συνθήκες, μπορεί να γίνουν μηχανικοί φορείς διαφόρων παθογόνων για τον άνθρωπο μικροοργανισμών.

Η παρουσία αυτών των οργανισμών σε ορισμένους χώρους και κυρίως σε νοσοκομεία είναι επικίνδυνη, διότι μπορεί να μολυνθούν με παθογόνα μικρόβια και να γίνει διασπορά μολυσματικών νοσημάτων.

Η κακή κτιριακή κατάσταση, η παραμέληση και η αδιαφορία για τους υγειονομικούς κανονισμούς, ευνοεί την ανάπτυξη και την εγκατάσταση κατσαρίδας ποντικών κ.α στους χώρους αυτούς.

Έτσι δημιουργούνται διάφορα προβλήματα, φθορές και σοβαροί κίνδυνοι για την δημόσια υγεία.

ΠΟΝΤΙΚΙΑ: Τα ποντίκια μπορεί να είναι φορείς των αιτιολογικών λοιμογόνων παραγόντων και σοβαρών νόσων μεταξύ των οποίων μπορεί να είναι της πανώλης, του εξανθηματικού τύφου, Σαλμονελώσεως, αιμορραγικού ίκτερου, τριχινίασης λεπτοσπείρωσης και διαφόρων ιογενών νόσων.

Για αρκετές από αυτές τις νόσους οι ποντικοί δρουν ως υποδοχείς.

Μέσα στα σπίτια, ο πιο διαδεδομένος ποντικός είναι ο μικρός οικιακός ποντικός, ενώ, στους υπονόμους και τα υπόγεια, εκεί συναντάμε μεγαλύτερο που λέγεται Νορβηγικός.

Καθοριστικοί παράγοντες εγκατάστασης ποντικών σε ένα κτίριο είναι ότι βρίσκει τροφή και ότι βρίσκει καταφύγια. Η παρουσία αυτών, γίνεται γνωστή από τα κόπρανα, τις τρύπες που φτιάνουν από ροκανισμένα ξύλα και από λιπαρές σκοτεινόχρωμες αλλοιώσεις κατά μήκος δοκαριών ή σωλήνων.

Η καταπολέμηση των ποντικών γίνεται με συνδυασμένη λήψη μέτρων εξυγίανσης, με την χρήση δηλητηρίων και παγίδων.

Η εξυγίανση έχει σκοπό να περιορίσει στο ελάχιστο την διαθέσιμη τροφή και να εμποδίσει την δημιουργία καταφυγίων, άρα χρειάζεται, τακτική γενική καθαριότητα, καλή συντήρηση του κτιρίου, σωστός χειρισμός των απορριμμάτων, να μην υπάρχουν υπολείμματα τροφών στο δάπεδο και τέλος αποτελεσματική είναι η χρησιμοποίηση δολωμάτων με δηλητήριο (warfarin).

ΚΑΤΣΑΡΙΔΕΣ: Η παρουσία τους δεν γίνεται αμέσως γνωστή, είναι νυκτόβια έντομα και εισέρχονται από χαραμάδες και ρωγμές. Οι κατσαρίδες ανάλογα με το είδος, δημιουργούν εστίες στις αποθήκες τροφίμων, στα μαγειρεία, στους υπόνομους και όπου αλλού υπάρχουν κατάλληλες συνθήκες δηλ. τροφή και δυνατότητα δημιουργία φωλιάς. Επειδή μπαίνουν από πολύ μικρές τρύπες, είναι πολύ δύσκολο να χρησιμοποιηθούν τα εντομοκτόνα.

Είναι επικίνδυνες για την δημόσια υγεία, διότι συμβάλουν στην διασπορά παθογόνων μικροοργανισμών, είναι δε γνωστό, ότι η μικροβιακή χλωρίδα του εντερικού σωλήνα, αντιπροσωπεύει το περιβάλλον που ζουν. Τέλος, όπου υπάρχουν κατσαρίδες δύσκολα αντιμετωπίζονται. Οι καλές συνθήκες υγιεινής, είναι το σημαντικότερο για να περιορίσουμε τον πληθυσμό. Τις περισσότερες φορές είναι δύσκολο κυρίως όταν υπάρχουν κακές κτιριακές εγκαταστάσεις. Τότε χρειάζεται να τοποθετηθούν τάπες στους νιπτήρες, προσοχή στους υπόνομους και προφύλαξη των τροφίμων.

ΜΥΓΕΣ: Σημαντικοί φορείς παθογόνων μικροοργανισμών και για αυτό το έχουν μεγάλη σημασία για την Δημόσια υγεία. Η μύγα βρίσκεται κοντά στον άνθρωπο, η σωματική κατασκευή, η συνήθεια να τρέφεται χωρίς διάκριση είτε με ακαθαρσίες, είτε με τρόφιμα προοριζόμενα για τον άνθρωπο και τέλος η μεγάλη αναπαραγωγική ικανότητα που έχει καθώς και η ικανότητα να πετάει σε μεγάλες αποστάσεις, την καθιστούν επικίνδυνη για την δημόσια υγεία.

Μελέτες που έχουν γίνει, έχουν αποδείξει, ότι τόσο στην επιφάνεια του σώματος όσο και στον πεπτικό σωλήνα, υπάρχει τεράστια ποικιλία μικροοργανισμών που οι περισσότεροι είναι παθογόνοι. Οι μύγες αν και μολύνονται με πολλούς μικροοργανισμούς, εν τούτοις δεν είναι αποκλειστικοί παράγοντες για μια επιδημία.

Οι μύγες αναπτύσσονται στις κοπριές, στις αγροτικές περιοχές, επίσης αναπτύσσονται με επιτυχία σε κάθε είδος οργανικής ύλης όταν βρίσκεται στο στάδιο της αποσυνθέσεως, σε υπολείμματα τροφής ανθρώπων και ζώων, σε σάπια φρούτα ενώ ορισμένα είδη και κυρίως η οικιακή μύγα έλκεται από τα ωμά κρέατα.

Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει μέτρα εξυγίανσης των εστιών, που βρίσκονται στο περιβάλλον που ζουν, γιατί εκεί τρέφονται και πολλαπλασιάζονται, όπως η τοποθέτηση πλεγμάτων στις πόρτες και στα παράθυρα, οι κλειστοί κάδοι των απορριμμάτων και καλό πλύσιμο τους.

ΜΥΡΜΗΓΚΙΑ: Είναι και αυτά έντομα με σημαντικό ρόλο στην μεταφορά παθογόνων μικροοργανισμών, όταν αναπτύσσονται σε μολυσμένες περιοχές. Η ανάπτυξή τους ευνοείται από τις ίδιες συνθήκες που περιγράψαμε και για τα άλλα συνανθρώπινα είδη και χρειάζονται τα ίδια μέτρα εξυγίανσης για να αντιμετωπισθούν.

ΨΥΛΛΟΙ: Είναι εκτοπαράσιτα έντομα και διάφορα είδη τους παρασιτούν εκλεκτικά σε διάφορα είδη θερμόαιμων ζώων π.χ τρωκτικά, κατοικίδια, πουλερικά και στον άνθρωπο. Αναπτύσσονται στις φωλιές των ξενιστών και απομυζούν αίμα. Τα μέτρα καταπολέμησης διαφέρουν, ανάλογα με το είδος των ψύλλων, γιατί και τα σημεία ανάπτυξης διαφέρουν ανάλογα με το είδος του ξενιστή. Μέτρα εξυγίανσης ποικίλουν ανάλογα με τον ξενιστή. Σε περίπτωση ψύλλων των τρωκτικών χρειάζεται εξολόθρευση των τρωκτικών. Τέλος τα κατοικίδια, χρειάζονται προστασία από τους ψύλλους με την εφαρμογή εντομοκτόνων στα ίδια τα κατοικίδια αλλά και στο περιβάλλον που ζουν.

Είναι δε απαραίτητο να τονισθεί, ότι για την αντιμετώπιση αυτών των επιβλαβών εντομών και τρωκτικών, πρέπει να ευαισθητοποιηθούν οι πολίτες, ώστε να τηρούνται με προϋποθέσεις, η σχολαστική τήρηση των κανόνων υγιεινής ώστε κάθε πολίτης να βοηθάει, να σέβεται και να προστατεύει το δικό του το περιβάλλον.

Τέλος, για την αντιμετώπιση αυτών των εντόμων και τρωκτικών, χρησιμοποιούμε χημική καταπολέμηση με παρασιτοκτόνα και εντομοκτόνα, εγκεκριμένα από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ενώ χρειάζεται εκπαίδευση και ενημέρωση για την χρήση τους.

Συγγραφέας ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ι. ΜΠΑΒΕΑΣ